Witaminy naturalne źródłem zdrowia

Witaminy zna każdy przeciętny człowiek począwszy już od najmłodszych lat - dobrodziejstwa płynące z tych związków poznajemy już w okresie przedszkolnym. Choć niewiele osób jest w stanie dokładnie wymienić, która witamina za jaki obszar pracy naszego organizmu odpowiada, to każdy wie że są dla nas niezbędne. W rzeczywistości zdecydowanej większości z nich nie potrafimy sami wytworzyć, dlatego też korzystamy z dobrodziejstw matki natury.

Różnorodność witamin

Witaminy charakteryzują się bardzo dużą różnorodnością. Nawet jedna grupa może składać się z kilku różnych związków o odmiennej budowie, sposobie wytwarzania, źródłach pokarmowych oraz procesach biochemicznych, w których uczestniczą.

Część witamin uznawana jest za antyoksydanty (przeciwutleniacze). Co kryje się za tym określeniem?

Antyoksydanty są związkami uznawanymi za "odtruwacze organizmu". Dzięki nim możliwe jest usuwanie tzw. wolnych rodników, które powodują utlenianie cennych białek DNA, lipidów i nienasyconych kwasów tłuszczowych w błonach komórkowych. Witamina C (kwas askorbinowy), witamina A (retinol) oraz witamina E (tokoferol) podejmują "walkę" z wolnymi rodnikami, dzięki czemu chronią nasz organizm przed ich szkodliwym działaniem. Oczywiście każda z wymienionych witamin pełni także szereg innych funkcji, co tłumaczy ich szczególne znaczenie dla organizmu sportowca.

Równie ważna jak antyoksydanty jest witamina K warunkująca prawidłowe procesy krzepnięcia oraz liczna grupa witamin z grupy B, których źródła pokarmowe oraz podstawowe kierunki działania opisane są w tabeli poniżej.

WITAMINA	DZIAŁANIE	GŁÓWNE ŹRÓDŁA W ŻYWNOŚCI
B1 (tiamina)	metabolizm aminokwasów, przemiany węglowodanów, prawidłowa praca serca i układu nerwowego	wieprzowina, kasza, nasiona roślin strączkowych
B2 (ryboflawina)	przemiany węglowodanów, białek i tłuszczy, dostarczanie energii, wpływ na układ nerwowy i odporność, produkcja czerwonych krwinek	podroby, mleko, sery dojrzewające, twaróg, jaja, nasiona roślin strączkowych, kasza jaglana
B3 (niacyna)	praca mózgu, układu nerwowego, synteza niektórych hormonów, kondycja skóry	podroby, pierś kurczaka, drożdże, nasiona roślin strączkowych, korzeń pietruszki
B4 (cholina)	funkcjonowanie mięśni, układu oddechowego, serca, pamięć	żółtko jaja, podroby, kiełki pszenicy, nasiona strączkowe, orzechy, ryby
B5 (kwas pantotenowy)	synteza hormonów sterydowych, witaminy A i D, cholesterolu, udział w procesach trawiennych	produkty pełnoziarniste, nasiona roślin strączkowych
B6 (pirydoksyna)	przemiany węglowodanów, białek i tłuszczu oraz witamin w nich rozpuszczalnych, regulacja ciśnienia tętniczego, skurczów mięśni, pracy serca, wpływ na odporność	szpinak, kapusta, kiełki pszenicy, drożdże, awokado, soja, groszek zielony, fasola, orzechy, drób, ryby, jaja
H (biotyna)	synteza kwasów tłuszczowych, przemiany białek i węglowodanów, produkcja hormonów	podroby, nasiona roślin strączkowych, drożdże
B9 (foliany)	synteza DNA, funkcjonowanie układu nerwowego, produkcja czerwonych krwinek	zboża, nasiona roślin strączkowych
B12 (kobalamina)	tworzenie czerwonych krwinek, metabolizm białka, węglowodanów i tłuszczy, synteza DNA i RNA	mięso i jego przetwory, ryby, nabiał

Witaminy wprost z natury

Natura jest najmądrzejszym lekarzem i farmaceutą, dlatego to właśnie ona decyduje co jest w pierwszej kolejności potrzebne organizmowi do jego poprawnego funkcjonowania oraz w jakiej postaci powinno być podane.

Nie bez powodu większość warzyw i owoców zawiera zarówno witaminy, jak i towarzyszące im związki mineralne w kombinacji i formie, która jest najlepiej wchłaniana przez organizm. Z tego powodu suplementacja za pomocą preparatów niezbędna jest tylko wtedy, gdy dochodzi do nadmiernego zużycia witamin na skutek przetrenowania, stresu, choroby i innych tego typu czynników.

Te najlepsze dla zdrowia można znaleźć przede wszystkim w odpowiednich składnikach pokarmowych:

• wit. A – wątróbka, masło, mleko, żółtko jaja, czerwone, żółte i pomarańczowe warzywa i owoce,
• wit. C – czerwona i czarna porzeczka, owoce jagodowe, cytrusowe, kapusta, owoce dzikiej róży,
• wit. D – ryby morskie, oleje rybne, mięso, produkty mleczne,
• wit. E – tłuszcze roślinne, orzechy, awokado, oliwki,
• wit. K – kapusta, szpinak, brokuły, brukselka, natka pietruszki, kalafior, sałata.

Witaminy występują także w wielu innych składnikach pokarmowych, choć pojawiają się w nich w mniejszych ilościach. Zaspokojenie dziennego zapotrzebowania jest możliwe przy odpowiednim komponowaniu posiłków oraz wdrożeniu prawidłowo dostosowanej suplementacji. Ważne jest też, aby potrawy odpowiednio przygotowywać, ponieważ wiele witamin nie jest odpornych na procesy wiążące się z obróbką termiczną.

Jeżeli trenujesz, a do tego zauważasz u siebie niepokojące objawy niedoborów jest to sygnał wskazujący na konieczność zwrócenia większej uwagi na jakość diety oraz wdrożenia suplementacji preparatami witaminowo-mineralnymi.

Środa, 15 lipca 2015