Każda ćwicząca osoba chciałaby obserwować u siebie szybki
progres. Najlepiej gdybyśmy z treningu na trening stawali się
silniejsi, szybsi, zwinniejsi itp. Niestety w prawdziwym świecie
nie jest to takie proste, jednak zastosowanie odpowiednich narzędzi
treningowych może znacząco przyspieszyć rozwój cech motorycznych.
Poznaj podstawowe techniki progresji ciężarowych.
Techniki progresji ciężarowych – podział
Techniki progresji ciężarowych można podzielić na dwie
podstawowe grupy:
- Techniki globalne (ogólne)
- Techniki lokalne
Pierwsze z wymienionych odnoszą się do planowania progresji
obciążenia w skali kilku następujących po sobie jednostek
treningowych lub w ramach jednego makrocyklu czy bloku
treningowego.
Techniki lokalne z kolei odnoszą się do zmian obciążenia w ramach pojedynczej jednostki treningowej, a konkretnie do każdego
jednego ćwiczenia.
Kontrolując progresję ciężaru możemy znacznie łatwiej wpływać na
rozwój siły czy muskulatury. Doskonale wtedy widać czy osiągnęliśmy
już punkt, w którym nie będziemy już w stanie wykonać większej
ilości powtórzeń, czy może nasz organizm ma jeszcze pewien „zapas”.
Wprowadzając techniki progresji ciężarowych osiągniemy znacznie
lepsze efekty, niż w przypadku dobierania obciążenia „na
czuja”.
Globalne techniki progresji
W tej grupie można wyróżnić 3 techniki:
- Progresja stała
- Progresja schodkowa
- Progresja falowa
PROGRESJA STAŁA
Progresja stała polega na zwiększaniu obciążenia z treningu na
trening, nawet o niewielką wartość, np. 0,5 kg. Taka zmiana może
być uwzględniana tylko w seriach właściwych danego ćwiczenia (bez
serii rozgrzewkowych) lub we wszystkich seriach. Model ten
doskonale sprawdza się u osób początkujących, u których wzrost siły
jest szybki i równomierny przez praktycznie cały wstępny okres
treningowy.
Przykład:
- Trening 1 – 50 kg x 8
- Trening 2 – 52,5 kg x 8
- Trening 3 – 55 kg x 8
PROGRESJA SCHODKOWA
Drugim rodzajem progresji jest tzw. progresja schodkowa. Zakłada
ona ponowne wykorzystanie danego ciężaru na następnym treningu, aby
mięśnie i układ nerwowy mogły się do niego zaadoptować. Dopiero
potem następuje zwiększenie ciężaru oraz kolejna adaptacja. Model
ten przeznaczony jest dla osób bardziej zaawansowanych, u których
wzrost siły w danym ćwiczeniu nie jest już liniowy i wymaga właśnie
adaptacji na danym obciążeniu oraz powtarzalności ruchów.
Przykład:
- Trening 1 – 100 kg
- Trening 2 – 100 kg (adaptacja)
- Trening 3 – 102,5 kg
- Trening 4 – 102,5 kg (adaptacja)
- Trening 5 – 105 kg
PROGRESJA FALOWA
Ostatnią techniką globalną jest progresja falowa. Opiera się ona
na zwiększaniu obciążenia przez kilka kolejnych jednostek
treningowych, a następnie wykonaniu kroku w tył, czyli obniżeniu
ciężaru. Po tym następuję kolejne zwiększenie obciążenia do poziomu
wyższego niż przed jego redukcją. Technika ta przeznaczona jest
zdecydowanie dla osób zaawansowanych, ponieważ jej poprawne
zastosowanie w planie treningowym jest dość trudne i wymaga bardzo
dobrej znajomości swojego ciała i możliwości.
Przykład:
- Trening 1 – 100 kg x 5
- Trening 2 – 102,5 kg x 5
- Trening 3 – 105 kg x 5
- Trening 4 – 102,5 kg x 6
- Trening 5 – 105 kg x 6
- Trening 6 – 107,5 kg x 5
Lokalne techniki progresji
Techniki lokalne odnoszą się każdego, pojedynczego ćwiczenia na
danej jednostce treningowej. Podstawowe progresje jakie tutaj
wyróżniamy to:
- Rampowanie
- Rampowanie + stały ciężar
- Stały ciężar
- Piramidy
- Waveloading
RAMPOWANIE
Rampowanie to nic innego jak zwiększanie obciążenia z serii na
serię i wykonywanie zawsze tej samej, ustalonej wcześniej ilości
powtórzeń. Seria (rampowanie) kończy się, kiedy nie jesteśmy w stanie zrobić zamierzonej ilości powtórzeń z danym ciężarem. W technice tej nie oddzielamy od siebie serii rozgrzewkowych i właściwych.
Właściwie występuje tutaj tylko jedna seria właściwa, która jest
jednocześnie seria końcową, ponieważ to właśnie tutaj dochodzi do
maksymalnego napięcia mięśniowego. Rampowanie polecane jest raczej
osobom początkującym. Ciężar może być zwiększany stałym tempie, np. w każdej serii o 5 lub 10 kg, ale nie musi.
Przykład:
- Seria 1 – 20 kg x 10
- Seria 2 – 30 kg x 10
- Seria 3 – 40 kg x 10
- Seria 4 – 50 kg x 10
- Seria 5 – 60 kg x 10
- Seria 6 – 70 kg x 8 (upadek siłowy lub techniczny – koniec
ćwiczenia)
RAMPOWANIE + STAŁY CIĘŻAR
Rampowanie + stały ciężar jest pewną odmianą techniki opisanej
powyżej. Oprócz klasycznego rampowania, w którym osiągamy ciężar
właściwy, dochodzą dodatkowe serie właśnie z tym ciężarem
maksymalnym. W tym przypadku najlepszym rozwiązaniem będzie
zakończenie rampowania na upadku technicznym, a nie siłowym.
Technika ta przeznaczona jest już dla bardziej zaawansowanych
osób.
Przykład:
- Seria 1 – 20 kg x 10
- Seria 2 – 30 kg x 10
- Seria 3 – 40 kg x 10
- Seria 4 – 50 kg x 10
- Seria 5 – 60 kg x 10
- Seria 6 – 70 kg x 10 (upadek techniczny, czujesz, że nie zrobisz już kolejnej serii na większym ciężarze, koniec rampowania)
- Seria 7 – 70 kg x 9
- Seria 8 – 70 kg x 9
STAŁY CIĘŻAR
Stały ciężar to technika polegająca na wykonaniu kilku serii
właściwych na stałym, maksymalnym ciężarze, po uprzednim wykonaniu
kilku serii rozgrzewkowych. Metoda ta przeznaczona jest dla osób
zaawansowanych, które potrzebują większej powtarzalności ruchów z ciężarem maksymalnym.
Przykład:
- Seria 1 – 30 kg x 8
- Seria 2 – 40 kg x 8
- Seria 3 – 60 kg x 10
- Seria 4 – 60 kg x 10
- Seria 5 – 60 kg x 10
PIRAMIDA
Piramida to metoda, w której w każdej serii zmieniamy zarówno
ciężar jak i liczbę powtórzeń. Możemy wyróżnić tutaj 3 rodzaje
piramidy:
- Wstępująca – z serii na serię zwiększamy ciężar, ale zmniejszamy liczbę powtórzeń.
- Zstępująca – z serii na serię zmniejszamy ciężar, ale zwiększamy liczbę powtórzeń.
- Obustronna – połączenie dwóch poprzednich, gdzie
najpierw wykonujemy część wstępującą, a następnie
zstępującą.
Na potrzeby artykuły zajmiemy się tylko pierwszym przypadkiem,
ponieważ jest on najbardziej popularny i przeznaczony dla osób
początkujących.
Przykład:
- Seria 1 – 30 kg x 12
- Seria 2 – 40 kg x 10
- Seria 3 – 50 kg x 8
- Seria 4 – 60 kg x 6
- Seria 5 – 65 kg x 5
Jak widać na powyższym przykładzie ciężar nie musi być
zwiększany zawsze o taką sama wartość.
WAVELOADING
Waveloading, czyli falowe zwiększanie obciążenia, to jedna z najbardziej zaawansowanych technik progresji ciężaru. Można
powiedzieć, że jest to połączenie ze sobą kilku piramid
wstępujących. Przede wszystkim ma to na celu wywołać lepszą
aktywację układu nerwowego. W każdej kolejnej piramidzie wykonujemy
taką samą liczbę powtórzeń, ale na większym ciężarze. W ostatniej
serii osiągamy tak naprawdę nowy, lokalny rekord, czyli najwyższy
wynik w całej piramidzie. Najczęściej liczba piramid (fal) wynosi
od 2 do 3.
Przykład:
- Seria 1 – 50 kg x 8
- Seria 2 – 60 kg x 6
- Seria 3 – 70 kg x 4
- Seria 4 – 55 kg x 8
- Seria 5 – 65 kg x 6
- Seria 6 – 75 kg x 4
Poznaj jeszcze więcej informacji - zachęcamy do zapoznania się z artykułem:
Kluczowe czynniki wpływające na wzrost siły i hipertrofię
W osiąganiu lepszych wyników pomoże Ci jednak nie tylko sam trening, ale także właściwa dieta, którą możesz dodatkowo wzmocnić suplementacją, np. odżywkami białkowymi, kreatyną, czy aminokwasami BCAA.
Sprawdź także:
Ile powtórzeń wykonywać w serii?
Piątek, 11 stycznia 2019