Melisa lekarska (Melissa officinalis L.) to
roślina znana i ceniona od wieków w wielu zakątkach świata. Zwana
jest często cytrynowym zielem, ponieważ zawarty w jej liściach
olejek eteryczny nadaje jej charakterystyczny cytrynowy
aromat.
Jednak ładny zapach to tak naprawdę tylko dodatek do szeregu znanych od dawna w medycynie ludowej właściwości melisy. Ludzie używają melisy w medycynie tradycyjnej do różnych celów, od łagodzenia stanów napięcia nerwowego do zdrowia układu pokarmowego i gojenia ran. Czy warto sięgnąć po napar z melisy w stanach obniżenia nastroju?
Jak melisa wpływa na nastrój?
Z przeprowadzonych obserwacji wynika, że melisa może działać poprzez zwiększenie poziomu kwasu gamma-aminomasłowego (GABA) w mózgu. GABA to regulator nastroju, który zapobiega nadmiernemu pobudzeniu neuronów. Niski poziom aminokwasu GABA może prowadzić do niepokoju i lęku. Melisa wpływa na zwiększanie ilości GABA w mózgu.
Czytaj więcej:
GABA, czyli TOP suplement na regenerację
Czy melisa poprawia humor?
W medycynie ludowej wywar z liści melisy był używany, aby redukować czynniki szkodliwe dla nastroju, takie jak stres, słaby apetyt i bezsenność. Wiele niezależnych badań popiera tę teorię, dowodząc, że już 0,3g ekstraktu z melisy zmniejsza stres i poprawia nastrój [1].
Ten wpływ na poprawę nastroju jest odczuwalny w ciągu 1 do 3 godzin od zażycia suplementu lub wypicia naparu melisy. Za poprawę nastroju ma odpowiadać zawarty w melisie kwas rozmarynowy. Ma on wpływ na wspomniany wcześniej kwas gamma-aminomasłowy (GABA), którego niski poziom może powodować odczucia lękowe [2].
Właściwości melisy
Pochodząca z tej samej rodziny co mięta melisa lekarska jest tradycyjnie stosowana w celu poprawy nastroju i funkcji poznawczych. Najważniejszy dla jej właściwości jest zawarty w jej liściach olejek eteryczny bogaty w garbniki, flawonoidy kwasy trójterpenowe, cytral, linalol. Jednak jej potencjalne korzyści na tym się nie kończą. Do możliwych właściwości leczniczych liści melisy zaliczyć można:
-
redukcję stresu i niepokoju – może być stosowana w celu zmniejszenia objawów lęku, nerwowości i pobudliwości, pomaga się zrelaksować i obniżyć napięcie, jest pomocna w nerwicach wegetatywnych, stanach lękowych,
-
wzmocnienie funkcji poznawczych – wyciąg z liści melisy wspomaga koncentrację i pamięć, wspiera lepszą wydajność umysłową,
-
pomoc w łagodzeniu objawów bezsenności i innych zaburzeń snu,
-
łagodzenie nudności i innych objawów żołądkowo-jelitowych (pobudza wydzielanie soku żołądkowego),
-
łagodzenie niestrawności i związanego z nią dyskomfortu (pobudza wydzielanie soków trawiennych, działa rozkurczowo na mięśnie gładkie jelit),
-
działanie bakterio i grzybobójcze, łagodzenie skutków ukąszenia owadów,
-
łagodzenie bólów głowy, szczególnie gdy są one wynikiem stresu; melisa rozluźnia napięte naczynia krwionośne, które są częstą przyczyną bólów głowy,
-
łagodzenie skurczów menstruacyjnych i objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS),
-
pomoc w łagodzeniu bólu zęba (miejscowo),
-
pomoc w leczeniu opryszczki – melisa lekarska podana miejscowo przy pierwszych objawach może złagodzić przebieg opryszczki, przyspieszyć gojenie i opóźniać ataki.
Zobacz również:
Adaptogeny - jak pokonac stres z pomocą roślinnych
ekstraktów?
Melisa a właściwości uspokajające i wpływ na stres
Naukowcy doszli do wniosku, że określone dawki i dostarczanie melisy może zmniejszyć stres i negatywne nastroje lub niepokój. Kilka badań klinicznych wykazało pozytywny wpływ ekstraktu z melisy na pacjentów cierpiących na stany lękowe [3].
W jednym z badań ekstrakt z melisy był podawany osobom z lękiem o nasileniu od łagodnego do umiarkowanego przez 15 dni. Spowodowało to całkowitą remisję lęku u 70% pacjentów. Badanie z 2004 r. wykazało, że przyjmowanie melisy złagodziło negatywne skutki stresu psychicznego wywołanego przez laboratorium [4]. Uczestnicy, którzy brali liść melisy, sami zgłaszali zwiększone poczucie spokoju i mniejszą potrzebę zachowania ciągłej czujności.
Jak parzyć melisę?
Melisa lekarska dostępna jest zazwyczaj w postaci
saszetek z suszem lub luźnego suszu (liście melisy). W każdym przypadku należy zwrócić uwagę na jego jakość. Aby
sporządzić napar, zazwyczaj susz zalewa się szklanką wrzątku,
odcedza i wypija.
Zielarze zalecają jednak, aby do przygotowania naparu używać wody o temperaturze maksymalnie 95°C. Po zalaniu 2 łyżeczek lub saszetki liści melisy gorącą wodą należy napar przykryć na ok. 10 minut.
Melisa w suplementach diety
W związku z tym, że liść melisy ma właściwości lecznicze – działa na układ nerwowy – dostępne są liczne preparaty ziołowe wykorzystujące jej działanie uspokajające. Najczęściej melisa lekarska występuje w formie tabletek lub kapsułek, które stosuje się jako łagodne ziołowe środki wspomagające sen, działające rozluźniająco w stanach przewlekłego stresu i zmęczenia.
Co ważne, suplementy diety zawierające liście melisy nie powodują pobudzenia, czy rozdrażnienia, nie dają też efektu otępienia, które może się zdarzać przy kuracji lekami.
Poniżej znajdziesz jeden z bezpiecznych suplementów polecanych na ukojenie skołatanych nerwów.
Positivum – tabletki uspokajające z melisą
-
zawiera wyciągi z najbardziej znanych ziół kojarzonych z działaniem uspokajającym: ziela melisy, szyszek chmielu i znamienia krokusa uprawnego,
-
łagodzi niepotrzebne napięcie emocjonalne,
-
poprawia nastrój,
-
zwiększa komfort snu,
-
pomaga w uzyskaniu odpowiedniego stanu odprężenia i spokoju,
-
polecany jest osobom prowadzącym stresujący tryb życia.
Aneta Buczak
Bibliografia:
[1] Andrew Scholey et al: Anti-Stress Effects of Lemon
Balm-Containing Foods. Nutrients 2014, 6(11), 4805-4821
https://www.mdpi.com/2072-6643/6/11/4805
[2] https://www.bibliomed.org/?mno=180727
[3] Julien Cases et al: Pilot trial of Melissa officinalis
L. leaf extract in the treatment of volunteers suffering from
mild-to-moderate anxiety disorders and sleep disturbances. Med
J Nutrition Metab. 2011 Dec;4(3):211-218.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22207903/
[4] David O Kennedy et al: Attenuation of laboratory-induced
stress in humans after acute administration of Melissa officinalis
(Lemon Balm). Psychosom Med. Jul-Aug 2004;66(4):607-13.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15272110
Poniedziałek, 9 maja 2022