Nasze ciało nie jest w 100% symetryczne. Każdy z nas posiada pewne asymetrie i jest to całkowicie normalne zjawisko. Niektórzy z nas posiadają stronę dominującą, która bierze większy udział codziennych czynnościach. Powoduje to wytworzenie silniejszych struktur w naszym ciele. Trenując niektóre sporty dodatkowo pogłębiamy asymetrie. Zdecydowana większość dysproporcji ciała jest dla nas niegroźna. Problem pojawia się w momencie, gdy jedna ze stron znacząco odstaje od mocniejszej.
Na czym polega asymetria mięśni?
Każdy z nas ma stronę, którą wykonuje więcej czynności w ciągu
dnia. Większość z nas jest "praworęcznych", ale są też osoby z dominującą lewą stroną ciała. W związku z tym lekka asymetria ciała
występuje u każdego z nas.
Takie zjawisko nazywamy jako lateralizacja. Inaczej mówiąc jest to sytuacja, gdy dominuje jedna strona ciała w wyniku różnic w budowie np. półkul mózgu. Długość trwania procesu lateralizacji to od okresu niemowlęcego do wieku szkolnego. Co więcej, połączenia nerwowe między stroną dominującą i dominującą półkulą są większe.
Długotrwałe korzystanie w większym stopniu z jednej strony ciała może odbić się negatywnie na naszym ciele. Z czasem pojawi się różnica w sile mięśni, a w skrajnych przypadkach mogą wystąpić patologiczne wady postawy jak skolioza, kifoza lub lordoza. Ponadto mogą wystąpić wady klatki piersiowej, jak lejkowata lub kurza klatka piersiowa.
Asymetrię mięśni musimy najpierw zbadać poprzez odpowiednie rodzaje ćwiczeń, a następnie dobrać plan rehabilitacji do danego przypadku. W ten sposób możemy skutecznie niwelować dysproporcje ciała.
Kto jest narażony na dysproporcję mięśni?
Tak naprawdę każdy z nas jest w pewnym stopniu narażony na dysproporcje mięśni. Nawet trenując na siłowni możemy nieświadomie obciążać jedną stronę ciała bardziej od drugiej. Wyciskając sztangę lub wypychając ciężar na suwnicy możemy dodatkowo obciążać dominującą. W ten sposób zwiększasz różnicę w sile mięśni.
Asymetria ciała bardzo występuje występuje w treningu dyscypliny sportowej angażującej w znacznym stopniu tylko jedną stronę ciała:
-
tenis,
-
siatkówka,
-
sporty walki,
-
hokej,
-
golf.
To najpopularniejsze dyscypliny sportu, które mogą pogłębiać dysproporcje. Możesz jednak przeciwdziałać lateralizacji poprzez odpowiedni trening wzmacniający obie strony ciała.
Sprawdź także: Dlaczego nie mogę zbudować mięśni?
Jakie są przyczyny dysproporcji partii mięśniowych?
Warto wspomnieć, że nie należy za wszelką cenę dążyć do symetrii ciała. U każdego z nas w pewnym stopniu występuję asymetria ciała i jest to zjawisko w pełni naturalne. Jest to po prostu sposób przystosowania ciała do danych warunków. Na występowanie asymetrii mogą mieć wpływ czynniki takie jak:
-
Praca i wykonywany zawód. Jeśli jesteś pracownikiem fizycznym i wykonujesz pracę głównie jedną stroną - przykładowo operujesz danym narzędziem, to możesz doprowadzić do zmian w sile i budowie ciała. Nawet sposób siedzenia za biurkiem może mieć wpływ na odstawanie słabszej strony.
-
Pozycja ciała. Każdy z nas ma ulubioną pozycję w ciągu dnia, w której spędza większość czasu. Przykładowo, ktoś większy ciężar ciała przekłada na jedną stronę. Taka długotrwała praktyka sprawia, że napinamy mięśnie w większym stopniu.
-
Brak ćwiczeń unilateralnych. Wykonywanie większości ćwiczeń niezależnie, czyli obciążając obie strony w jednakowy sposób prowadzi do wyrównania dysproporcji ciała. Opieranie się jedynie na sztangach i maszynach pracujących bilateralnie może prowadzić do powiększenia dysproporcji.
-
Brak świadomości treningu. W treningu nie chodzi o przeniesienie ciężaru z punktu A do B. Mięśnie poprzez napinanie dostają niezbędny bodziec do tego, aby stawać się silniejszymi i większymi. Nie skupiając się na pracy podczas ćwiczeń możemy nie obciążać obu stron w jednakowy sposób.
Jak uniknąć dysproporcji mięśni?
Przede wszystkim należy unikać błędów, które zostały wymienione w akapicie powyżej. Dużo błędów treningowych bierze się także ze względu na nieświadomość osób początkujących.
Osoby, które zauważą dysproporcję siły słusznie szukają pomocy w ćwiczeniach siłowych, natomiast wykonują je w niewłaściwy sposób. Tkwią w błędnym przekonaniu, że użycie większego obciążenia na mocniejszą stronę, a mniejszego na słabszą przyniesie zamierzony efekt. Taka praktyka jedynie pogłębi dysproporcje. Tak samo jak odwrotne założenie, że większy ciężar na słabszej stronie pozwoli dogonić tę mocniejszą.
Również wykonywanie większej ilości powtórzeń czy nawet serii na słabszą stronę nie spowoduje zniwelowania dysproporcji. Powinniśmy w taki sam sposób trenować obie strony, a nasze ciało z czasem zniweluje różnice siły.
Jak pozbyć się dysproporcji mięśni?
Najskuteczniejszą metodą na zniwelowanie dysproporcji w sile mięśni jest wykonywanie ćwiczeń unilateralnych, czyli obciążających obie strony ciała w jednakowy sposób. Są to przede wszystkim ćwiczenia z hantlami lub obciążające jedną kończynę - zakroki, pistol squat itp.
Dobrą metodą na poprawę asymetrii ciała jest mobilizacja i rozluźnianie spiętych mięśni. Czasami dysproporcje mogą być przyczyną ograniczeń, które można zwalczyć poprzez pracę manualną z tkanką mięśniową.
Ostatnią metodą na zauważenie i poprawę asymetrii jest napinanie ciała. Mięśnie poprzez skurcze izometryczne stają się mocniejsze i nabierają ładniejszych kształtów. W ten sposób możemy poprawić także połączenie mięśniowo-nerwowe. Pewnie nie raz widziałeś jak kulturyści wykonując pozy obowiązkowe napinają wyrzeźbioną tkankę mięśniową. Podobna praktyka pozwala wychwycić i zniwelować dysproporcje mięśniowe.
Najlepsze sposoby na wyrównanie dysproporcji mięśni
W pierwszej kolejności powinieneś określić przyczynę z jakiej występuje dysbalans mięśniowy. Jeśli dysproporcja siłowa wzięła się z tego, że dużo więcej operujesz jedną stroną ciała, to warto wykonywać regularne treningi siłowe z uwzględnieniem ćwiczeń unilateralnych.
Jeżeli zauważyłeś spięcie niektórych mięśni to możesz popracować manualnie. Na przykład poprzez masaż sportowy, rolowanie, rozciąganie itp.
Przede wszystkim należy unikać błędów treningowych i być świadomym swoich ograniczeń. Jest to pierwszy krok do tego, aby poprawiać swój poziom wytrenowania w odpowiedni sposób.
Czytaj więcej: 5 najlepszych ćwiczeń na rozciąganie
Artur Antoniewski
Poniedziałek, 7 listopada 2022